«Δεν θα μείνουμε στις συζητήσεις σαν φιλολογικός όμιλος. Θα καταλήξουμε σε συγκεκριμένες αποφάσεις» είναι το μήνυμα του υπουργού Ναυτιλίας Χρήστου Στυλιανίδη καθώς οι συζητήσεις για την αναμόρφωση της ναυτικής εκπαίδευσης εισέρχονται στην τελική ευθεία κατάρτισης του σχεδίου νόμου. Προηγήθηκε μια διαβούλευση με φορείς της ναυτιλίας και ναυτεργασίας, ένα «brainstorming» όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Χρ. Στυλιανίδης, πάνω σε μελέτη του Ιδρύματος Ευγενίδη, η οποία ολοκληρώνεται την προσεχή Δευτέρα και ξεκινά η δεύτερη φάση κατάρτισης του σχετικού νομοσχεδίου.
Η μεταρρύθμιση
Η μεταρρύθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης επείγει, καθώς η αναβάθμισή της συνδέεται σύμφωνα με την πρόεδρο της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Μελίνα Τραυλού «με την περαιτέρω ανάπτυξη της ναυτιλίας μας», η οποία «προϋποθέτει επαρκώς εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό».
Η διεθνής ναυτιλία και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν έλλειμμα ναυτικών εξειδικευμένων σε νέες τεχνολογίες και νέα καύσιμα. Οπως ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Ναυτιλίας, έως το 2030 παγκοσμίως σε ένα σύνολο 2 εκατ. ναυτικών οι 800.000 θα πρέπει να εκπαιδευθούν σε πλοία νεότερης τεχνολογίας, και ιδιαίτερα στα LNG.
«Χρειαζόμαστε νέους στο ναυτικό επάγγελμα για να κρατήσουμε την ελληνική σημαία αλλά και να έχουμε ένα αξιόπιστο προσωπικό στα πλοία μας», πρόσθεσε ο Χρ. Στυλιανίδης και χαρακτήρισε το 2024 «έτος ναυτικής εκπαίδευσης».
Μιλώντας στη Βουλή για τον προϋπολογισμό ο υπουργός Ναυτιλίας υπογράμμισε ότι «έχουμε ήδη ξεκινήσει μια δημόσια διαβούλευση, υπάρχουν κάποιες σεβαστές αντιδράσεις, έτσι γίνεται πάντα στις δημόσιες διαβουλεύσεις. Θα καταλήξουμε όμως. Δεν θα μείνουμε μόνο ως φιλολογικός όμιλος σε κουβέντες. Θα καταλήξουμε σε συγκεκριμένα συμπεράσματα που θα τα φέρουμε μπροστά στο εθνικό κοινοβούλιο για τα θέματα ναυτικής εκπαίδευσης».
Μελέτη
Οι συζητήσεις με ναυτιλιακούς και ναυτεργατικούς φορείς είχαν ως βάση μελέτη του Ιδρύματος Ευγενίδου. Μια μελέτη που προτείνει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για τη ναυτική εκπαίδευση στην Ελλάδα, που θα δώσει τη δυνατότητα στην πολιτεία να εξασφαλίσει για μεν την ελληνική ναυτιλία (ποντοπόρο, ακτοπλοΐα, ρυμουλκά, κ.λπ.) ικανά στελέχη ώστε να διατηρήσει και να εμπεδώσει τον διεθνή πρωταγωνιστικό της ρόλο και για δε τους αποφοίτους γνώσεις και δεξιότητες που θα τους καθιστούν ανταγωνιστικούς σε διεθνές επίπεδο.
Σε ορισμένα σημεία της η μελέτη συνάντησε την αντίδραση ναυτεργατικών οργανώσεων με βασικά επιχειρήματα την υποβάθμιση των πτυχίων των ΑΕΝ, καθώς όπως υποστηρίζεται η μελέτη υποβαθμίζει τα διπλώματα για Β’ και Γ’ πλοιάρχους, μηχανικούς, στο επίπεδο 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, όπου με βάση τον Ν. 4763/2020 είναι ισότιμα με ΙΕΚ και μεταλυκειακού έτους – τάξης μαθητείας.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη του Ιδρύματος Ευγενίδου, οι πλοίαρχοι και οι μηχανικοί Α’ εξομοιώνονται με τους αποφοίτους των ΑΕΙ, διαδικασία εφικτή, αφού, όπως αναφέρει το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, μέσω του πλαισίου «ενισχύεται η διασύνδεση όλων των μορφών μάθησης, και τα προσόντα που αποκτώνται μέσα από κάθε λογής μαθησιακή διαδρομή (τυπική, μη τυπική, άτυπη) αξιολογούνται, επικυρώνονται, αναγνωρίζονται, πιστοποιούνται, κατατάσσονται στα επίπεδα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων και αντιστοιχίζονται στα επίπεδα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων».
Τα πτυχία πλοιάρχων και μηχανικών
Σύμφωνα με τη μελέτη μετά από ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην Ελλάδα, όπου το επίπεδο επαγγελματικών προσόντων για τους πλοιάρχους και μηχανικούς του Εμπορικού Ναυτικού δεν έχει ακόμη καθοριστεί, διατυπώνονται οι εξής προτάσεις σε σχέση με το επίπεδο επαγγελματικών προσόντων των διαφόρων τάξεων διπλωμάτων πλοιάρχων και μηχανικών, καθώς και τη διαδικασία πιστοποίησής τους:
1. Οι κάτοχοι διπλώματος πλοιάρχου Β’ και Γ’ και μηχανικού Β’ και Γ’ κατατάσσονται στο επίπεδο 5 του Εθνικού Πλαισίου επαγγελματικών Προσόντων (ΕΠΠ).
2. Οι κάτοχοι διπλώματος πλοιάρχου Α’ και μηχανικού Α’ διαθέτουν όλες τις γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για να καταταγούν στο επίπεδο 6 του Εθνικού Πλαισίου επαγγελματικών Προσόντων, ισότιμα δηλαδή με αποφοίτους ανώτατης εκπαίδευσης.
