Νέα εποχή στη διαχείριση των απορριμμάτων – ανακυκλώσιμων και των μονάδων επεξεργασίας στερεών αποβλήτων στα νησιά (ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ κλπ), διαμορφώνει το νομοσχέδιο που ψηφίσθηκε την Τρίτη σχετικά με την ανασυγκρότηση της εθνικής περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής και την προσαρμογή της στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες.
Για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στις νησιωτικές περιφέρειες, το άρθρο 93 του νομοσχεδίου, προβλέπει τη συγκρότηση διαβαθμιδικών ΦΟΔΣΑ (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), οι οποίοι θα λειτουργούν με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρίας ΟΤΑ, ενώ στο εταιρικό σχήμα θα μετέχουν η οικεία Περιφέρεια, αλλά και όλοι οι Δήμοι που υπάγονται σε αυτήν.
Σε επίπεδο Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, πρόκειται να ιδρυθεί ενιαίος περιφερειακός ΦΟΔΣΑ για Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας, κατά 60% θα κατέχουν αθροιστικά οι Δήμοι Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, ενώ το 40% θα ανήκει στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, η οποία γίνεται το «αφεντικό» της εταιρίας, καθώς ο περιφερειάρχης θα αναλάβει θέση επικεφαλής του Διοικητικού Συμβουλίου, ενώ ελάχιστοι από τους εκπροσώπους των 38 Δήμων των δύο νομών θα μετέχουν στη διοίκηση.
Με βάση τις διατάξεις και τους στόχους του νομοσχεδίου, σκοπός του Περιφερειακού διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ είναι ο καλύτερος συντονισμός για τη διαχείριση αποβλήτων στις νησιωτικές τουριστικές περιοχές, η αντιμετώπιση των προστίμων που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ για τη μη συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές οδηγίες επεξεργασίας στερεών αποβλήτων και η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
Επίσης, ο περιφερειακός ΦΟΔΣΑ, είναι δεδομένο ότι θα διαθέτει ισχυρότερη διοικητική οντότητα ώστε να διεκδικεί και να διαχειρίζεται μεγαλύτερα κονδύλια, τα οποία θα διαμοιράζονται στα νησιά ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Η άλλη όψη του νομίσματος, δημιουργεί έντονο προβληματισμό για την επόμενη μέρα στα νησιά. Άλλωστε, η δημιουργία του διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ στο Νότιο Αιγαίο σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, υποστηρίχθηκε μόνο από τον περιφερειάρχη, Γιώργο Χατζημάρκο, το δήμαρχο Ρόδου, Αντώνη Καμπουράκη και λίγα μικρά νησιά της Δωδεκανήσου.
Οι υπόλοιποι Δήμοι των δύο νομών εξέφρασαν αρνητικές θέσεις ως προς το νέο εγχείρημα και αντέδρασαν, έστω και λίγα 24ωρα πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου, μιας και δεν υπήρξαν ιδιαίτερα περιθώρια διαβούλευσης. Η αντίδρασή τους, σε πρώτη φάση, θεωρείται δικαιολογημένη, καθώς, τα καινούργια δεδομένα αφαιρούν αρμοδιότητες και πόρους από τους Δήμους, οι οποίοι περιορίζονται σε ρόλο κομπάρσου, χάνοντας το κομμάτι της κεντρικής διαχείρισης.
Επίσης, πολλά ερωτηματικά γεννιούνται ως προς την καθημερινή παρακολούθηση και εποπτεία όλων εκείνων των αρμοδιοτήτων που μέχρι σήμερα διαθέτουν οι τοπικοί ΦΟΔΣΑ και οι Σύνδεσμοι Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στα νησιά (παρακολούθηση έργου αποκομιδής απορριμμάτων, ανακύκλωσης, λειτουργία ΧΥΤΑ κλπ). Λογικά, η ευθύνη εκτέλεσης του συγκεκριμένου έργου θα περάσει στους Δήμους και στις αντίστοιχες υπηρεσίες αυτών.
Σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία περιφερειακού ΦΟΔΣΑ σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα με την ταυτόχρονη κατάργηση των κατά τόπους Φορέων, εμπεριέχει αρκετό ρίσκο, κυρίως λόγω των νησιωτικών ιδιαιτεροτήτων και της διασποράς της Περιφέρειάς μας. Οσονούπω, θα πρέπει να εξειδικευτεί το όλο εγχείρημα και να παρουσιαστεί αναλυτικά η δομή και ο τρόπος λειτουργίας του, ούτως ώστε να αποσαφηνιστούν σημαντικά ζητήματα για τα οποία δεν έχουν δοθεί μέχρι σήμερα επαρκείς διευκρινήσεις.
