Φθάνοντας πλέον στη μέση της προεκλογικής περιόδου των αυτοδιοικητικών εκλογών του Μαΐου, οι Δήμοι της Χώρας βρίσκονται ενώπιον της εκκίνησης των περιορισμών στη λήψη Αποφάσεων από τα Δημοτικά τους Συμβούλια.
Το σχετικό θεσμικό πλαίσιο προβλέπεται στην παρ.5 του αρ.65 του ν.3852/2010, όπως συμπληρώθηκε από την παρ.2 του αρ.1 του ν.4257/2014.Σύμφωνα με αυτό, ένα μήνα πριν από τη διενέργεια των εκλογών και μέχρι την εγκατάσταση των νέων Δημοτικών Αρχών, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίζει ΜΟΝΟ :
(α)για θέματα που αναφέρονται σε ΕΚΤΑΚΤΕΣ περιπτώσεις εξαιρετικά ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ και ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΗΣ ανάγκης, καθώς και
(β)για θέματα που αφορούν την υλοποίηση ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ έργων.
Η εγκατάσταση των νέων Δημοτικών Αρχών θα γίνει την 1η Σεπτεμβρίου (περ.γ’ της παρ.4 του αρ.9 του Καλλικράτη, όπως αντικαταστάθηκε από το αρ.6 του Κλεισθένη).Συνεπώς, για τις επικείμενες εκλογές,κατά τα αναγραφόμενα στην αριθμ.12/2019 Εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, η απαγόρευση ισχύει «από τις 25 Απριλίου 2019 και μέχρι την 31ηΑυγούστου 2019».
Με τη θέσπιση των περιορισμών, όπως έχει εγγράφως επεξηγήσει το 2013 το ΥΠΕΣ, ο νομοθέτης επιθυμεί το Δημοτικό Συμβούλιο να μην αποφασίζει, κατά το οριζόμενο χρονικό διάστημα, για θέματα που θα δεσμεύσουν την επόμενη Δημοτική Αρχή, αλλά μόνο για αυτά τα οποία κρίνει, κατά περίπτωση, ότι εμπίπτουν στις ανωτέρω εξαιρετικές περιστάσεις.
Το Υπουργείο μάλιστα έχει τονίσει ότι κατά τον έλεγχο νομιμότητας των Αποφάσεων, πρέπει να εξετάζεται και η νομιμότητα της αιτιολογίας για το εξαιρετικό των συνθηκώνπου δικαιολογούν, εντός του συγκεκριμένου διαστήματος, τη λήψη Απόφασης από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Με δεδομένο ότι σε κάθε χρονιά εκλογικής αναμέτρησης προκύπτουν πολλά ερωτήματα, επισημαίνεται ότι η απαγόρευση αφορά το Δημοτικό Συμβούλιο και όχι άλλα μονοπρόσωπα ή συλλογικά όργανα του Δήμου.
Δεν αναστέλλεται, δηλαδή, η λήψη Αποφάσεων από το Δήμαρχο, από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, την Οικονομική Επιτροπή κλπ σύμφωνα με τις αρμοδιότητες εκάστου(και στο βαθμό βεβαίως που η λήψη τους δεν προϋποθέτει να αποφασίσει προηγουμένως το Δημοτικό Συμβούλιο για το θέμα).
Ειδικά όσον αφορά τις προθεσμίες ενεργειών κατά τα στάδια κατάρτισης του σχεδίου προϋπολογισμού του επόμενου έτους,μετά τις εκλογές του 2014 το ΥΠΕΣ, με την αριθμ.24823 Εγκύκλιό του, είχε επισημάνει ότι «οι ειδικές προθεσμίες που τίθενται στο αρ.77 του ν.4172/2013 δεν αναιρούνται ή τροποποιούνται με τη γενικότερη διάταξη της παρ.5 του αρ.65 του ν.3852/2010. Κατά συνέπεια, τα εκ του νόμου αρμόδια όργανα προβαίνουν στις περιγραφόμενες ενέργειες εντός των προθεσμιών αυτών, ενόσω ακόμη διαρκεί η θητεία της απερχόμενης Δημοτικής αρχής. Σε κάθε περίπτωση, οι νέες Δημοτικές Αρχές που θα αναλάβουν καθήκοντα, έχουν τη δυνατότητα να τροποποιήσουν το σχέδιο προϋπολογισμού».
Για την απαγόρευση έχει παραχθεί νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία δεν δύναται να γενικευτεί ως δεδομένοι κανόνες, καθώς με τις Πράξεις στο πλαίσιο του προληπτικού ελέγχου δαπανών έχουν κριθεί νόμιμες ή μη οι δαπάνες ανά περίπτωση, βάσει της αιτιολογίας και των προσκομισθέντων παραστατικών σε κάθε υπό εξέταση υπόθεση.
Περαιτέρω, αναφορικά με τη λήψη Αποφάσεων από τα Διοικητικά Συμβούλια των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου των Δήμων, το ΥΠΕΣ σε Εγκύκλιό του (αριθμ.56846/10.11.2010), υπό την ισχύ της όμοιου περιεχομένου παρ.6 του αρ.93 του Κώδικα Δήμων, είχε προβεί στην εξής ερμηνεία: «(…) Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η δράση όλων των Ν.Π. του Δήμου πρέπει να ασκείται στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής που χαράσσει μια Δημοτική Αρχή, επισημαίνουμε ότι οι Αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων των Δημοτικών Ν.Π.Δ.Δ., κατά το διάστημα του ενός μήνα που προηγείται των Δημοτικών Εκλογών και μέχρι την
εγκατάσταση των νέων Δημοτικών Αρχών, θα πρέπει να λαμβάνονται με γνώμονα τους περιορισμούς που θέτει η νομοθεσία για το Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελεί το κυρίαρχο αποφασιστικό όργανο των Δήμων. Στο πλαίσιο αυτό, τα Διοικητικά Συμβούλια των Δημοτικών Ν.Π.Δ.Δ. μπορούν να λαμβάνουν Αποφάσεις εφόσον πρόκειται για τα τρέχονταζητήματα που άπτονται της καθημερινής και εύρυθμης λειτουργίας των Ν.Π., την κάλυψη υποχρεώσεων και την ανταπόκριση σε προθεσμίες που απορρέουν από την κείμενη νομοθεσία, καθώς και τα θέματα που αναφέρονται σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης».
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι οι Αιρετοί σε πρόσφατες Συνεδριάσεις της ΚΕΔΕ υπογράμμισαν την ανάγκη επικαιροποίησης του σχετικού θεσμικού πλαισίου ειδικά όσον αφορά τις υπό εξέλιξη Προσκλήσεις των Προγραμμάτων Φιλόδημος Ι – ΙΙ και την απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων που εντάσσονται σε αυτά σε όλη τη Χώρα.
