Ελάχιστοι τουρίστες που επισκέπτονται τα όμορφα ελληνικά νησιά έχουν δηλώσει δυσαρεστημένοι από την εμπειρία τους, ωστόσο αρκετά συχνά τη χαρακτηρίζουν με το περιοριστικό δίπτυχο «ήλιος και θάλασσα». Μόλις το 63% των επισκεπτών στη χώρα μας αναφέρει πως πραγματοποίησε επίσκεψη σε έναν πολιτιστικό ή αρχαιολογικό χώρο, σε αντίθεση με άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία όπου το ποσοστό προσεγγίζει το 100%. Παρ’ όλα αυτά, δεκάδες πολιτιστικές πρωτοβουλίες λαμβάνουν χώρα φέτος το καλοκαίρι στα νησιά μας. Η καθεμιά προσπαθεί με τον τρόπο της να προσθέσει μια πολιτιστική διάσταση στο τουριστικό μοντέλο της χώρας και να εμπλουτίσει την εμπειρία του επισκέπτη.
Αρκετές από αυτές στοχεύουν στο να πλαισιώσουν την πλούσια πολιτιστική και αρχαιολογική παράδοση του τόπου με μια νότα σύγχρονης τέχνης και με επίκαιρους σχολιασμούς. Στο ακριτικό νησί της Σάμου, το φετινό μουσικό φεστιβάλ «Samos Young Artists Festival» άνοιξε την αυλαία του με μια ιδιαίτερα συγκινητική μνεία στα χαμένα προσφυγόπουλα που πνίγηκαν στην προσπάθεια αναζήτησης ενός καλύτερου μέλλοντος. Λίγες εβδομάδες προηγουμένως, στη Σύρο, δεκάδες ξένοι τουρίστες μαζεύτηκαν για να παρακολουθήσουν τις προβολές και τα δρώμενα του 7ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του νησιού. «Η Ελλάδα είναι φυσικά ευρέως γνωστή για τον αρχαίο της πολιτισμό, ωστόσο έμεινα έκπληκτη από το πόσο σύγχρονη ήταν η προσέγγισή της στο φετινό φεστιβάλ», ανέφερε χαρακτηριστικά η 28χρονη Μάριον από τη Γαλλία, συμπληρώνοντας πως πλέον θα επισκέπτεται το νησί κάθε καλοκαίρι.
Πέρα από το «πάντρεμα» του κλασικού με το μοντέρνο, άλλες πολιτιστικές δράσεις στοχεύουν στο να ενθαρρύνουν τον επισκέπτη να εστιάσει στις μικρές λεπτομέρειες του κάθε νησιού που δεν είναι αυτόματα ορατές, πέρα από τις πολυσύχναστες παραλίες και τα βραβευμένα εστιατόρια. Η συναρπαστική έκθεση γλυπτών SIGHT του Βρετανού καλλιτέχνη Αντονι Γκόρμλι, η οποία λαμβάνει χώρα στη Δήλο, καθοδηγεί τον επισκέπτη σε ένα ταξίδι μέσα από αξιοσημείωτες θέσεις του νησιού οι οποίες διαγράφουν την πολιτιστική του σημασία. Στη Σαντορίνη, η μικρή ομάδα Οia Vineyart στοχεύει στο να αναδείξει τον πλούτο του νησιού σε έναν ιδιαίτερο χώρο που συνδυάζει το μοναδικό ντόπιο κρασί με την τέχνη.
Τα πολιτιστικά δρώμενα στα ελληνικά νησιά πολλαπλασιάζουν επίσης τα οφέλη τους όταν γίνονται με χρονική συνέπεια και μεταμορφώνονται σταδιακά σε θεσμούς. Το Διεθνές Φεστιβάλ Ανδρου γιορτάζει πλέον τα πέμπτα του γενέθλια, συνεχίζοντας να προσελκύει το ενδιαφέρον των επισκεπτών και να αναδεικνύει ξένες και τοπικές πρωτοβουλίες. Παράλληλα, για δέκατη συνεχόμενη χρονιά, τα ιστορικά Σφαγεία τη Υδρας φιλοξενούν μια έκθεση σύγχρονης τέχνης άρρηκτα συνδεδεμένη με τον βαρύ συμβολισμό του χώρου, με τη μορφή των αφαιρετικών γλυπτών της Κίκι Σμιθ.
Οι 29 σιδερένιες μορφές της Δήλου
Στο αλλόκοτα όμορφο νησί της Δήλου, ευρέως γνωστό και ως γενέτειρα του θεού Απόλλωνα, κατοικούν μονάχα 24 άνθρωποι, οι οποίοι κατά κύριο λόγο ανήκουν στο προσωπικό του αρχαιολογικού χώρου και του εντυπωσιακού αρχαιολογικού της μουσείου. Ωστόσο, φέτος το καλοκαίρι, το κυκλαδίτικο νησί «επαναποικίζεται» έπειτα από χιλιάδες χρόνια με μία σειρά από ανθρωπόμορφες γλυπτικές εγκαταστάσεις από σίδηρο.
Ο λόγος για την έκθεση SIGHT του αναγνωρισμένου Βρετανού καλλιτέχνη, Αντονι Γκόρμλι, την πρώτη έκθεση σύγχρονης τέχνης στο νησί στο πλαίσιο της οποίας 29 ανθρώπινα γλυπτά σε φυσική κλίμακα τοποθετούνται στον κορυφαίο αρχαιολογικό χώρο και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Στόχος της έκθεσης είναι τα γλυπτά να «αποκαταστήσουν την ανθρώπινη παρουσία και να δημιουργήσουν ένα φυσικό μονοπάτι», γεφυρώνοντας τη σύγχρονη Δήλο με τη μυθολογία και τον πολιτισμό του παρελθόντος.
Πράγματι, οι 29 σιδερένιες μορφές έχουν τοποθετηθεί σε διάφορες αξιοσημείωτες θέσεις του νησιού, όπως τον λόφο του Κύνθου, την Αγορά των Κομπεταλιαστών και την είσοδο του Σταδίου, καλώντας τον επισκέπτη να ανακαλύψει, μαζί με τα σύγχρονα γλυπτά, και τις λεπτομέρειες που κάνουν τον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου ξεχωριστό. Η μοναδική εικαστική εγκατάσταση SIGHT παρουσιάζεται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε ανάθεση και διοργάνωση από τον ΝΕΟΝ, και θα διαρκέσει ώς τις 31 Οκτωβρίου 2019.
Γωνιές της Σύρας με εικόνες, νότες
Είναι Τετάρτη 17 Ιουλίου, και ένα εντυπωσιακό φεγγάρι υψώνεται επιβλητικά πάνω από τα ναυπηγεία Ταρσανά στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο ιστορικός τόπος του νησιού, που κρατά μέχρι σήμερα ζωντανή την παραδοσιακή τεχνική της ξυλοναυπηγικής, είναι γεμάτος από νέο κόσμο που παρακολουθεί με ενδιαφέρον το πρωτοποριακό πρότζεκτ «Gravity Hill Sound+Image» του σκηνοθέτη, φωτογράφου και πολυμεσικού καλλιτέχνη Τζεμ Κόεν – αλλεπάλληλες εικόνες πυροτεχνημάτων και πλήθους από τη Νέα Υόρκη.
Την αισθητική συμπληρώνει με μοναδικό τρόπο ο ήχος, καθώς ζωντανές αυτοσχεδιαστικές μουσικές συνθέσεις παντρεύουν την παλέτα του Γιώργου Ξυλούρη με τη μοντέρνα μουσική.
To Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου επανήλθε στο νησί για έβδομη συνεχόμενη χρονιά, με τα μάτια καρφωμένα όπως πάντα στη σύγχρονη τέχνη και στην πρωτοποριακή έκφραση. Το 7ο SIFF ξεκίνησε από την όμορφη νεοκλασική πρωτεύουσα των Κυκλάδων, για να απλωθεί μέσα στις επόμενες μέρες σε κάθε γωνιά του νησιού με έξι ξεχωριστούς σταθμούς προβολής και δρώμενων που ένωσαν την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και πολιτιστική αξία της Σύρου με την Εβδομη Τέχνη.
Οι κινηματογραφικές προβολές, οι οποίες μεταξύ άλλων συμπεριέλαβαν και το φιλμ στο οποίο πρωταγωνιστεί ο θρύλος της αφροφουτουριστικής τζαζ Σαν Ρα, Space is the Place, πλαισιώθηκαν από ποικίλα πολιτιστικά δρώμενα, ομιλίες, εργαστήρια μέχρι και παρουσιάσεις ερευνών για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Βραδιές τέχνης στην Ανδρο
Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Παντελή Βούλγαρη, το Διεθνές Φεστιβάλ Ανδρου έφτασε στην πέμπτη χρονιά του και μεταμορφώνεται πλέον σε θεσμό για το νησί των Κυκλάδων. Λαμβάνοντας χώρα από τις 31 Ιουλίου έως τις 20 Αυγούστου στο Ανοιχτό Θέατρο Ανδρου, το φετινό φεστιβάλ παρουσιάζει ένα πολυδιάστατο και προσεγμένο πρόγραμμα, το οποίο συνδυάζει θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και χορευτικά δρώμενα. Από τον Ιούλιο του 2015 όταν πρωτοεμφανίστηκε ως θεσμός για το νησί, μέχρι και σήμερα, το Διεθνές Φεστιβάλ Ανδρου συνδυάζει την πολιτιστική εξωστρέφεια με την ανάδειξη τοπικών σχημάτων, όπως τη Φιλαρμονική του νησιού, τοπικές θεατρικές σκηνές και χορευτικούς συλλόγους.
Από το πλούσιο φετινό πρόγραμμα ξεχώρισε το θεατρικό έργο «Υψωμα 731» του Αρη Μπινιάρη, το οποίο προβλήθηκε το Σάββατο 3 Αυγούστου στο κατάμεστο Ανοιχτό Θέατρο.
Η ιδιαίτερη ροκ όπερα η οποία έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές κρατά μόλις λίγο παραπάνω από 40 λεπτά, ωστόσο κατάφερε με λακωνικό τρόπο να αναπαραστήσει μία από τις δραματικότερες στιγμές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για την Ελλάδα: τη μάχη που δόθηκε στο Υψωμα 731 έναντι του πολυάριθμου στρατού του Μουσολίνι. Ανάμεσα στα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν και θα πρωταγωνιστήσουν στις θερινές βραδιές της φετινής διοργάνωσης ανήκουν επίσης και ο Δημήτρης Τάρλοου, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, η Σοφία Πάσχου και η Ελένη Βιτάλη.
Ατομικές εκθέσεις στην Υδρα
Η Υδρα είναι ένα νησί με δεκαετίες παράδοσης στα εικαστικά και στον πολιτιστικό τουρισμό και η φετινή χρονιά δεν αποτελεί εξαίρεση. Κορύφωση για τα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού αποτελεί η έκθεση σύγχρονης τέχνης της Αμερικανίδας καλλιτέχνιδος Κίκι Σμιθ, οι ατομικές εκθέσεις της οποίας έχουν παρουσιαστεί σε περισσότερες από 25 μουσειακές διοργανώσεις παγκοσμίως και πέντε Μπιενάλε της Βενετίας.
Η πολυβραβευμένη καλλιτέχνις παρουσιάζει την έκθεσή της Memory σε έναν ιδιαίτερο χώρο: τα ιστορικά Σφαγεία τη Υδρας, τα οποία από το 2009 φιλοξενούν κάθε χρόνο ένα δρώμενο σύγχρονης τέχνης που εξερευνά τους βαρείς συμβολισμούς της τοποθεσίας.
Η Κίκι Σμιθ παρουσιάζει μια σειρά από γλυπτά τα οποία παίζουν με τη μορφή της γίδας, της γοργόνας και της κουκουβάγιας σε μια προσπάθεια να «εξαγνίσει» τον χώρο, καθώς όπως αναφέρει η ίδια «τόσο ο αστερισμός της Υδρας, όπως και το νησί και η παλιά του σημαία, περιλαμβάνουν την κουκουβάγια, τον εξάντα και τον κρατήρα».
Παράλληλα, ο πολυαγαπημένος «πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας», Κωνσταντίνος Βολανάκης, επιστρέφει στο νησί του Αργοσαρωνικού και στον φιλόξενο χώρο του Ιστορικού Μουσείου – Αρχείου, με 29 μοναδικούς πίνακές του που ανήκουν στη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Η έκθεση θα εγκαινιαστεί το Σάββατο, 10 Αυγούστου, και θα διαρκέσει μέχρι και την τελευταία μέρα του Οκτωβρίου.
Φεστιβάλ στη Σάμο για τα χαμένα παιδιά
Το μουσικό φεστιβάλ «Samos Young Artists Festival» γιορτάζει πλέον τα δέκατα γενέθλιά του – κατ’ επέκταση, η φετινή διοργάνωση δεν θα μπορούσε παρά να είναι τόσο μια εορταστική επέτειος όσο και μια διερεύνηση καλλιτεχνικών ανησυχιών για την επόμενη δεκαετία. Υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Schwarz, το φεστιβάλ μαζεύει δεκάδες νέους και διακεκριμένους μουσικούς τόσο από την Ελλάδα όσο και από κάθε γωνιά του πλανήτη, και υπόσχεται για άλλη μία χρονιά να χαρίσει στο κοινό μια σειρά από υψηλού επιπέδου μουσικές παραστάσεις. Το φεστιβάλ ξεκίνησε την Τετάρτη 7 Αυγούστου και θα διαρκέσει μία εβδομάδα, ενώ θα λάβει χώρα στο εντυπωσιακό αρχαίο θέατρο του Πυθαγορείου, το οποίο χτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. και έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Η τοποθεσία της Σάμου παίζει, για μία ακόμη φορά, σημαντικό ρόλο στη θεματολογία του μουσικού φεστιβάλ. Μέσω του καλλιτεχνικού προγράμματος, οι διοργανωτές αποβλέπουν στο να εκφράσουν τον σεβασμό τους στους κατοίκους των ακριτικών νησιών της χώρας, αλλά παράλληλα και και σε όλους όσοι χάθηκαν προσπαθώντας να φτάσουν σε αυτά. Η εναρκτήρια συναυλία του φεστιβάλ συμπεριέλαβε τoν ιδιαίτερα συμβολικό κύκλο τραγουδιών «Τραγούδια για τα χαμένα παιδιά», ερμηνευμένο από την υψίφωνο Λένια Ζαφειροπούλου και το σύνολο Ventus. Ηταν μια βραδιά αφιερωμένη σε όλα τα άτυχα προσφυγόπουλα, τα οποία έχασαν τη ζωή τους επιχειρώντας να διασχίσουν τα σύνορα σε αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Ταξίδι στον πλούτο της Σαντορίνης
Η Σαντορίνη είναι ένας τόπος που σχεδόν πάντοτε σφύζει από ζωή και τουρισμό, ωστόσο λόγω της πολυκοσμίας ο πραγματικός πλούτος της δεν είναι πάντοτε ορατός στον επισκέπτη. Αποστολή της ενθουσιώδους ομάδας Οia Vineyart, όπως φανερώνει και το έξυπνο λογοπαίγνιο του ονόματός της, είναι να αναδείξει τον πλούτο αυτόν, με μια σειρά από δρώμενα που λαμβάνουν χώρα σε έναν μοναδικό χώρο που συνδυάζει το μοναδικό κρασί του νησιού με την τέχνη.
Υπό αυτό το πλαίσιο, ο χώρος συνεργάζεται με την επιμελητική ομάδα FEW για να παρουσιάσει την έκθεση σύγχρονης τέχνης «Submerged», ένα καλλιτεχνικό δρώμενο που αντλεί έμπνευση από την πολυσημία της έννοιας της βύθισης στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση, με το ιδιαίτερο προσωπικό τους ύφος, προσεγγίζουν τη βύθιση τόσο στην κυριολεκτική όσο και στη μεταφορική της διάσταση και δημιουργούν μια εικαστική διαδρομή, η οποία διασταυρώνεται με αυτή του τόπου της Σαντορίνης.
Από τις αλλεπάλληλες μορφολογικές αλλαγές και την ανθρώπινη παρέμβαση έως τη διατήρηση της μνήμης, αλλά και την απώλεια, το «Submerged» επιδιώκει περισσότερο να ανοίξει ένα διάλογο για την τοπολογία του νησιού πάρα να ορίσει την πραγματικότητα.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε την πρώτη ημέρα του Αυγούστου, στον εκθεσιακό χώρο του Oia Vineyart, και θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 10 Σεπτεμβρίου.
Έντυπη έκδοση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
