Χάος στις οικοδομές εν αναμονή των νέων ρυθμίσεων – Οι παλινωδίες για τον ΝΟΚ και τα εκτός σχεδίου
Eνα από τα πλέον σύνθετα προβλήματα στα οποία καλείται να βρει και να δώσει λύσεις άμεσα η κυβέρνηση είναι ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός, με ρυθμίσεις που συνδέονται κυρίως με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), την εκτός σχεδίου δόμηση και τον τουρισμό. Κι αυτό σε μια περίοδο όπου η κατάσταση στην αγορά έχει γίνει χαοτική, αφού η αδράνεια σε επίπεδο νομοθετικού πλαισίου έχει οδηγήσει σε αναστολή την έκδοση οικοδομικών αδειών με αβέβαιο τον χρόνο των κυβερνητικών πρωτοβουλιών. Στην κατασκευαστική αγορά επικρατεί κυριολεκτικά αλαλούμ.
Από τη μία κινδυνεύουν να χαθούν περιουσίες από την έλλειψη θεσμικού πλαισίου (ΝΟΚ) και από την άλλη δημιουργούνται νέες για τους ευνοημένους, επενδυτές και ιδιώτες, που κατάφεραν να ενταχθούν στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων και να εξασφαλίσουν κατά παρέκκλιση όρους δόμησης κομμένους και ραμμένους στα μέτρα τους.
Ακόμη, όμως, και εκείνοι που αγόρασαν γη και εξασφάλισαν οικοδομικές άδειες με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία τώρα βρίσκονται σε απόγνωση, αφού οι αποφάσεις του ΣτΕ για τις διατάξεις του ΝΟΚ τις ακυρώνουν παρατείνοντας την ανασφάλεια δικαίου όσο καθυστερούν οι νέες ρυθμίσεις, τις οποίες έχει δεσμευτεί το ΥΠΕΝ να παρουσιάσει.
Η κυβέρνηση βρίσκεται στην εξουσία σχεδόν έξι χρόνια και όφειλε όχι μόνο να νομοθετήσει και να βάλει κανόνες και τάξη στην άναρχη δόμηση και την αυθαιρεσία, αλλά και να μεριμνήσει να θωρακίσει νομικά τις νομοθετικές της παρεμβάσεις, έτσι ώστε να μην είναι έωλες στο ΣτΕ και να απορρίπτονται ως αντισυνταγματικές.
Με την πλάτη λοιπόν στον τοίχο, ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου πρέπει να δώσει τάχιστα δείγματα γραφής και λύσεις στις σύνθετες πολεοδομικές και χωροταξικές εκκρεμότητες των πολιτών που έχουν οδηγηθεί στην απελπισία από την αβελτηρία της πολιτείας και των υπηρεσιών της.
Η βαθιά ριζωμένη Λερναία Υδρα του σχεδιασμού, η ένταση της αυθαιρεσίας στα νησιά πέρα από κάθε νόμο και το πάγωμα της έκδοσης οικοδομικών εργασιών συνιστούν έναν δρόμο δύσβατο, με αυστηρό επιτηρητή την ίδια την κοινωνία. Το παζλ συμπληρώνουν οι ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και η παράλληλη καταγραφή και θεσμοθέτηση των αναγνωρισμένων οδών, καθώς επίσης και η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού σε τομείς όπως η πράσινη ενέργεια, ο τουρισμός, η βιομηχανία, ο ορυκτός πλούτος και ο θαλάσσιος σχεδιασμός, που στην πλειονότητά τους χαρακτηρίζονται από νομοθετικά κενά και κάνουν πιο βαρύ το φορτίο για τη νέα πολιτική ηγεσία.
Σαφείς προειδοποιήσεις για το τι παραλαμβάνει στο δαιδαλώδες υπουργείο ο κ. Παπασταύρου έδωσε πολύ γλαφυρά, κατά την τελετή παράδοσης – παραλαβής, ο απερχόμενος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης φέρνοντας το παράδειγμα του Σίνη του Πιτυοκάμπτη, του ληστή της Κορίνθου που αιχμαλώτιζε τα θύματά του και τα έδενε σε δύο αντικριστά κλαδιά ενός πεύκου αφού τα είχε λυγίσει προς τα κάτω και στη συνέχεια τα ελευθέρωνε απότομα, με αποτέλεσμα το σώμα του αιχμαλώτου να διαμελίζεται. «Το υπουργείο αυτό έχει δύο πεύκα, το ένα είναι η ενέργεια και η ανάγκη για ανάπτυξη και το δεύτερο είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Οι δυνάμεις που βρίσκονται και στα δύο πεύκα είναι εξαιρετικά ισχυρές και με βαθιές ρίζες. Και ο υπουργός που είναι εδώ πρέπει να κρατάει σε καλή λειτουργία και τα δύο και να ακολουθεί τον μέσο δρόμο», είπε ο κ. Σκυλακάκης.
Το μαρτύριο των αδειών
Eνα από τα πιο άμεσα ζητήματα της πολεοδομικής πολιτικής που μεταφέρεται σαν καυτή πατάτα στη νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, με αρωγό τον έμπειρο υφυπουργό Νίκο Ταγαρά, είναι ο τρόπος που θα χτίζουμε εφεξής.
Στην οικοδομή ο χρόνος άρχισε να παγώνει οριστικά τον Δεκέμβριο του 2024, όταν η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ανέτρεψε, όπως αναμενόταν, τα μπόνους του Oικοδομικού Kανονισμού του 2012, με τα οποία πριμοδοτείται η διαμόρφωση κτιρίων κατά τρόπο που να εξασφαλίζουν ενεργειακή εξοικονόμηση και κοινόχρηστους χώρους σε πυκνοδομημένες αστικές περιοχές, θεωρώντας ότι δεν μπορούν να ισχύουν με οριζόντιο τρόπο και δίχως να έχει προηγηθεί κάποια περιβαλλοντική εκτίμηση.
Τώρα το υπουργείο καλείται να διαχειριστεί τις οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα και ενσωματώνουν αυτές τις διατάξεις του ΝΟΚ χωρίς να έχουν ξεκινήσει εργασίες, εξασφαλίζοντας μια συνέχεια σε όσους έβγαλαν νόμιμα άδειες καθώς και για όσους που ξεκίνησαν να οικοδομούν και είναι σε διάφορα στάδια.
