ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
Σημαντικές νομοθετικές, διοικητικές και επενδυτικές παρεμβάσεις στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, με σκοπό την ανάδειξή τους σε μοντέλα βιώσιμης ανάπτυξης και διαχείρισης της αυξημένης ζήτησης για διαμονή και διασκέδαση προβλέπει μελέτη που έγινε από μεγάλο ανεξάρτητο διεθνή συμβουλευτικό οίκο για λογαριασμό της κυβέρνησης.
Με δέσμες μέτρων τόσο για τη διαχείριση του αριθμού και του χρόνου άφιξης των τουριστών που επισκέπτονται τα δύο ελληνικά νησιά, όσο και με σειρά διοικητικών μέτρων, αλλά και επενδύσεων σε κρίσιμες υποδομές, η μελέτη αποτελεί οδηγό για την άμεση διαμόρφωση πολιτικής.
Όπως εξηγεί στην «Κ» ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, «η Μύκονος και η Σαντορίνη αποτελούν δύο εμβληματικά τουριστικά brands, τα οποία λόγω της απήχησής τους επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό και την εθνική εικόνα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Ως εκ τούτου, προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτά τα νησιά αντανακλώνται στη γενικότερη εικόνα και συνακόλουθα λύσεις επηρεάζουν θετικά την Ελλάδα ως τουριστικό προϊόν».
«Με δεδομένη την αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης να μετατρέψει ελληνικά νησιά σε πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης, η ένταξη σε αυτά της Μυκόνου και της Σαντορίνης θα έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα», προσθέτει. «Για τον λόγο αυτό εκπονήσαμε, αφού συζητήσαμε με όλους τους φορείς, δύο σχέδια δράσης για τα δύο νησιά με μια ολοκληρωμένη πολιτική για τις ενέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων: βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων, ενίσχυσης της εμπειρίας του επισκέπτη, εξασφάλισης της βιώσιμης ανάπτυξης και αύξησης των τουριστικών εσόδων».
Σημειώνει δε πως «αποτελεί βαθιά μου πεποίθηση ότι με τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων τα δύο νησιά μπορούν να αποτελέσουν ένα παγκόσμιο case study για τη μετάβαση σε μια νέα εποχή με όρους βιωσιμότητας και ευημερίας».
Σύμφωνα με την έρευνα, οι μόνιμοι κάτοικοι στα δύο νησιά επιβαρύνονται και η εμπειρία των επισκεπτών επηρεάζεται αρνητικά από τις ανεπαρκείς ή ανύπαρκτες υποδομές, τις αποσπασματικές παρεμβάσεις και τις αυξανόμενες τουριστικές ροές που οδηγούν σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και του τουριστικού προϊόντος.
Τόσο η Σαντορίνη όσο και η Μύκονος βρίσκονται υπό εντονότατη πίεση με βάση τους δείκτες αξιολόγησης φέρουσας ικανότητας. Παρά το γεγονός ότι τα προβλήματα αυτά έχουν διαπιστωθεί από καιρό, αντιμετωπίζονται αποσπασματικά, χωρίς ορθολογικό προγραμματισμό, σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι στοχεύουν σε ανάπτυξη ολοκληρωμένης εγκατάστασης διάθεσης απορριμμάτων, αλλά δεν έχουν βρει μεταβατική λύση, ενώ παράλληλα oι προγραμματιζόμενες επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές δεν επαρκούν για να λύσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και προκαλεί η κρουαζιέρα.
Παράλληλα, όλες οι υποδομές είναι ανεπαρκείς, με τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης να μην καλύπτουν παρά μέρος μόνο των μόνιμων κατοίκων, ενώ τα οδικά δίκτυα είναι αδύνατο να εξυπηρετήσουν τους στόλους οχημάτων που βρίσκονται πάνω στα νησιά, διαπιστώνει η μελέτη.
Το υπουργείο Τουρισμού προσανατολίζεται σε βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, με βάση και τα ευρήματα της μελέτης. Κάποια από τα μέτρα προτείνεται να λάβουν μορφή στρατηγικών επενδύσεων με τη συμμετοχή ιδιωτών και χρηματοδοτική στήριξη από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια.
Ενδεικτικά, ως τέτοιες παρεμβάσεις προτείνονται η κατασκευή νέου λιμένα στο Μονόλιθο της Σαντορίνης, η διαμόρφωση σχεδίου μετάβασης σε ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων και στη Μύκονο, η επέκταση του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, η ενίσχυση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροδότηση, όπως και η διασύνδεση με το ηλεκτρικό δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας.
Όπως εξηγεί ο Βασίλης Κικίλιας, «η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν θέσει ψηλά στην ατζέντα το ζήτημα της μετατροπής των νησιών μας σε πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης. Ξεκινήσαμε από τη Χάλκη, υπάρχει και το παράδειγμα της Αστυπάλαιας με τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα.
Ο τουρισμός είναι καθοριστικός, αφού μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης εξελίξεων είτε θετικά –με την επιτάχυνση αλλαγών που δημιουργούν το νέο προσφερόμενο τουριστικό προϊόν σε ένα κοινό με αυξανόμενες ανησυχίες για το περιβάλλον– είτε αρνητικά μέσω των πιέσεων που ασκεί στις αντοχές και υποδομές επιβαρύνοντας το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής των κατοίκων αλλά και την εμπειρία των επισκεπτών».
Η μελέτη έγινε για λογαριασμό της κυβέρνησης και οι κατευθύνσεις στις οποίες κινείται έχουν κοινοποιηθεί στο Μαξίμου, αφού απαιτούν σημαντική χρηματοδοτική στήριξη.
Ειδικότερα για τη Σαντορίνη προτείνεται κρατική ενίσχυση για ανάπτυξη και υποστήριξη οικοσυστημάτων κυκλικής οικονομίας, απαγόρευση πλαστικών μιας χρήσης, απόσυρση πετρελαιοκίνητων οχημάτων του Δημοσίου, παροχή κινήτρων για την αντικατάσταση των ιδιωτικής χρήσης οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης, κρατική ενίσχυση για την υποστήριξη ίσων ευκαιριών στην εργασία, έξυπνα συστήματα για όλες τις λειτουργίες του δήμου και ανάδειξη, πιστοποίηση και προώθηση προϊόντων ονομασίας προέλευσης.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η χρηματοδότηση αυτών των δράσεων μπορεί να γίνει τόσο από πόρους του ΕΣΠΑ όσο και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Προγραμματισμός αφίξεων κρουαζιέρας για να μη συνωστίζονται οι τουρίστες
Το πρώτο βήμα, που θα γίνει για τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, αρχής γενομένης το 2022, σύμφωνα με τον προγραμματισμό που αξιολογεί το υπουργείο Τουρισμού σε συνεργασία με το Μαξίμου με βάση τη μελέτη του ανεξάρτητου διεθνούς οίκου, είναι η ανάπτυξη και ενεργοποίηση μηχανισμού προγραμματισμού αφίξεων επισκεπτών κρουαζιέρας, ο οποίος αναμένεται να λειτουργήσει προοπτικά σε εθνικό επίπεδο και όχι μόνο για τα δύο αυτά νησιά.
Ο μηχανισμός αυτός θα αναπτυχθεί σε συνεργασία και με το υπουργείο Ναυτιλίας και σε διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους τοπικούς αυτοδιοικητικούς και άλλους εμπλεκόμενους φορείς και κοινωνικούς εταίρους.
Υπενθυμίζεται πως το πρόβλημα της κρουαζιέρας για τα δύο αυτά νησιά είναι μεγάλο και συνίσταται στη συγκέντρωση πάρα πολύ μεγάλου αριθμού επισκεπτών ταυτόχρονα σε λιγοστά συγκεκριμένα σημεία των νησιών, και μάλιστα σε περιορισμένο εποχικά χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα την καταστροφή της εμπειρίας τόσο για τους επισκέπτες όσο βέβαια και για τους κατοίκους, αλλά και τις άλλες μορφές τουρισμού όπως τα ξενοδοχεία.
Σύμφωνα με τη μελέτη που παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά η «Κ», οι παρεμβάσεις που αναμένεται να γίνουν στο διάστημα των επόμενων μηνών περιλαμβάνουν:
• Την εισαγωγή ενός κεντρικού μοντέλου διακυβέρνησης που θα εφαρμόζεται για τον κλάδο στους προορισμούς με τη συνδρομή εμπλεκόμενων φορέων.
• Τον προσδιορισμό κριτηρίων, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, για τον αριθμό και τον χρόνο των επισκεπτών που μπορούν να δέχονται τα νησιά.
• Την ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης και προγραμματισμού και
• Τη στελέχωση της ομάδας προγραμματισμού αφίξεων κρουαζιέρας, η οποία θα διαχειρίζεται το πληροφοριακό σύστημα βάσει του οποίου θα μπορούν οι μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας να προγραμματίζουν τις αφίξεις τους, γνωρίζοντας αν υπάρχει διαθέσιμος χώρος και χρόνος και ποιος είναι αυτός.
Μεταξύ των μέτρων που συζητούνται, πέραν του μηχανισμού προγραμματισμού αφίξεων, είναι και η ανάδειξη εναλλακτικών προορισμών κρουαζιέρας και ειδικά ημερήσιων εκδρομών στα συγκεκριμένα νησιά. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Τουρισμού, η πιλοτική εφαρμογή του μηχανισμού αλλά και των παρεμβάσεων θα ξεκινήσει την επόμενη σεζόν και θα αναπροσαρμόζεται διαρκώς, ώστε να τελειοποιηθεί και να λάβει την οριστική μορφή του σε ορίζοντα δύο ετών.
Ιδίως για τη διαχείριση της τουριστικής ζήτησης στη Μύκονο και στη Σαντορίνη προτείνεται η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού για επέκταση της τουριστικής περιόδου, αλλά και η ρύθμιση της οικονομίας διαμοιρασμού στα τουριστικά καταλύματα, αρχικά με τον εντοπισμό και την καταγραφή τους και κατόπιν την εφαρμογή περιοριστικών μέτρων στα διαθέσιμα μέσω αυτών των ηλεκτρονικών πλατφορμών ακίνητα.
Ακόμη, για τη Σαντορίνη προβλέπονται κατασκευή νέου λιμένα στον Μονόλιθο, δεύτερο τελεφερίκ, κυκλοφοριακή μελέτη για το σύνολο του οδικού δικτύου της Σαντορίνης, επέκταση του δικτύου ύδρευσης και ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με το δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας.
Αντίστοιχα στη Μύκονο για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης προτείνονται παρόμοιες δράσεις με αυτές της Σαντορίνης, όπως και για τη διαχείριση της τουριστικής ζήτησης. Επίσης προτείνονται μελέτες για την ανάπτυξη νέων χωρών στάθμευσης στη Μύκονο αλλά και στη Σαντορίνη.
