Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους έχουν κερδίσει την απόλυτη αναγνώριση με τη μοναδική τους προσφορά στον Αγώνα. Δεν είναι, όμως, οι μόνες.
Γυναίκες πρωταγωνίστησαν σε πολλές στιγμές: από τη Φιλική Εταιρία μέχρι το Σούλι, τη Μάνη και το Μεσολόγγι. Η Ελισάβετ Υψηλάντη, μητέρα των Υψηλάντηδων και «Πρωτομάνα των Φιλικών». Η Μαριγώ Ζαραφοπούλα, η «κατάσκοπος» της Φιλικής Εταιρίας. Η Κωνσταντίνα Ζαχαριά που έδωσε το σύνθημα της εξέγερσης στις πεδιάδες της Λακωνίας, όταν τέθηκε στο Λεοντάρι επικεφαλής πεντακοσίων μαχητών. Η Ασήμω Λιδωρίκη, που οι Γάλλοι φιλέλληνες την έβλεπαν με θαυμασμό να τριγυρνάει στην πολιορκημένη Ακρόπολη ζωσμένη το σπαθί του νεκρού άντρα της. Η Ευανθία Καΐρη, που το 1825 θα απευθύνει επιστολή στις Ευρωπαίες φιλελληνίδες. Αλλά και η Καπετάνισσα Δόμνα Βισβίζη που έσωσε τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, συμμετείχε σε πολλές ναυμαχίες και έδωσε το καράβι της στο κράτος για να συνεχιστεί ο Αγώνας.
Στον κατάλογο των πρωταγωνιστριών της Επανάστασης, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τις ανώνυμες γυναίκες που με αυταπάρνηση και αποφασιστικότητα βοήθησαν στον Αγώνα και βίωσαν τις συνέπειες του πολέμου.
Η καλλιέργεια της γης και η φύλαξη των κοπαδιών, η τροφοδοσία των αγωνιστών και η παροχή πυρομαχικών, η φροντίδα των αρρώστων και τραυματιών αποτελούν τμήμα μόνο της προσφοράς τους. Μέσα στην αγριότητα του πολέμου ανέθρεψαν μόνες τους παιδιά, κάλυψαν τον πόνο της ορφάνιας και διασφάλισαν ολομόναχες την οικογενειακή συνέχεια. Χωρίς αυτές η Επανάσταση δεν θα μπορούσε ποτέ να πετύχει.
